Rozpoczęła się główna ceremonia rocznicy oswobodzenia Auschwitz

Honorowy patronat nad uroczystościami objął prezydent RP Andrzej Duda. 27 stycznia obchodzony jest na świecie jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Podczas ceremonii głos zabiorą dwie byłe więźniarki: Żydówka Eva Umlauf oraz Polka Zdzisława Włodarczyk z domu Bogdaszewska.

Eva Umlauf urodziła się 19 grudnia 1942 r. w obozie pracy Novaky. Deportowana do Auschwitz 3 listopada 1944 r. w transporcie z Seredu na Słowacji wraz z całą rodziną. Ocalała, gdyż Niemcy pod koniec października przestali mordować Żydów w komorach gazowych. Wolności doczekała w KL Auschwitz. Jej matka, będąca w ciąży w czasie przybycia do obozu, w kwietniu 1945 r. urodziła córkę Eleonorę. Po wojnie Eva Umlauf została lekarką.

Zdzisława Włodarczyk urodziła się 21 sierpnia 1933 r. Do KL Auschwitz deportowana została przez Niemców 12 sierpnia 1944 r. w transporcie z ogarniętej powstaniem Warszawy. 27 stycznia 1945 r. została wyzwolona w Auschwitz.

Po ocalałych głos zabierze dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński.

Udział w uroczystości biorą m.in. Douglas Emhoff, mąż wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Kamali Harris.

Ceremonia odbywa się w budynku centralnej sauny na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, gdzie od grudnia 1943 r. Niemcy prowadzili procedurę przyjęcia nowo przywiezionych więźniów do obozu. Tutaj pozbawiano ich tożsamości; ludzie stawali się numerami.

Po ceremonii w budynku "sauny" uczestnicy przejdą przed ruiny krematorium IV. Tam zmówione zostaną wspólne modlitwy chrześcijan i Żydów. Złożenie zniczy zwieńczy uroczystości rocznicowe.

Rzecznik Muzeum Auschwitz Bartosz Bartyzel powiedział PAP, że motywem przewodnim tegorocznych obchodów jest "proces planowania, tworzenia i rozbudowy systemu odczłowieczenia i ludobójstwa w Auschwitz". "Ten proces szczególnie mocno określiły słowa ocalałego Mariana Turskiego: +Auschwitz nie spadło z nieba+" - powiedział.

Jak zaznaczył, o ile w 1942 r. kształtowała się funkcja obozu jako ośrodka zagłady, to w 1943 r. przybrała ona charakter przemysłowy. Wiosną tego roku Niemcy ukończyli na terenie obozu Auschwitz II-Birkenau budowę czterech instalacji, w których znajdowały się komory gazowe, ale także nowoczesne urządzenia do kremacji zwłok.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.

27 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej otworzyli bramy obozu. Skrajnie wyczerpani więźniowie, których było w nim jeszcze ok. 7 tys. - w tym pół tysiąca dzieci - witali ich jako wyzwolicieli.