Archiwum: Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa

Dominika Szczawińska /Radio eM

publikacja 04.09.2018 23:30

Czy drażnią Państwa błędy językowe? Rażące wpadki ortograficzne, zniekształcone związki frazeologiczne, niepoprawna odmiana, zaniedbana interpunkcja?

A może sami macie wątpliwości, czy pismo, które wysyłacie, nie oburzy odbiorcy niezręcznymi sformułowaniami czy nawet błędami? Dla lubiących wytykać błędy i dla tych, którzy chcą ich unikać, dla pasjonatów historii, także tej ukrytej w słowach, i dla śledzących językowe nowinki, dla tych, którzy nie rozumieją, co mówi młodzież, i dla tych którzy chcą wiedzieć, o czym mówią seniorzy! Dla wszystkich zainteresowanych językiem polskim prowadzimy „Radiową Poradnię Językową"! Zapraszają Dominika Szczawińska i dr hab. Katarzyna Wyrwas.

 

W Poradni Językowej [03.12.2018] sprawdzamy czy jeśli odwiedzamy Szczyrk, to dlatego, że lubimy szczyrkowski, czy szczyrecki klimat? W Brennej podziwiamy breńskie, czy brenneńskie widoki, w Zabrzu odwiedzimy zabrzańską, czy zabrska restaurację? Dziś interesują nas przymiotniki tworzone od nazw miejscowości.

Jeśli odwiedzamy Szczyrk, to dlatego, że lubimy szczyrkowski, czy szczyrecki klimat?
Radio eM
Archiwalne odcinki znajdują się na kolejnych stronach.

W Poradni Językowej [29.11.2018] świętujemy andrzejki. Czy to słowo sprawia jakieś kłopoty? Warto sprawdzić!

Czy świętujecie andrzejki? Czy to słowo sprawia jakieś kłopoty?
Radio eM

W Poradni Językowej [28.11.2018] poprawnie zapisujemy liczebniki: 11listopada, 3 maja i 24 grudnia. Niech nikogo nie kusi dopisywanie -go, lub -ego...

Niech nikogo nie kusi dopisywanie -go, lub -ego
Radio eM

W Poradni Językowej [27.11.2018] odpowiadamy na takie pytanie słuchaczki: Od jakiegoś czasu frapuje mnie zagadnienie pochodzenia w języku polskim wyrazu zdjęcie na określenie fotografii. Zagadką jest dla mnie zdejmowanie. O co chodzi w: "zdjęcie obrazu rzeczywistości"? Dlaczego ten obraz jest zdejmowany?

O co chodzi w: "zdjęcie obrazu rzeczywistości"? Dlaczego ten obraz jest zdejmowany?
Radio eM

W Poradni Językowej [26.11.2018] będziemy pożyczać i zapożyczać. Dobry zwyczaj nie pożyczaj? Czy to przysłowie odnosi się także do zapożyczeń językowych? O słowach, które język polski przyswoił z łaciny, niemieckiego, francuskiego, czy angielskiego.

Dobry zwyczaj nie pożyczaj? Czy to przysłowie odnosi się także do zapożyczeń językowych?
Radio eM

W Poradni Językowej [22.11.2018] zastanawiamy się czy istnieją mody językowe? I czy używanie słów, które są "na fali" nie szkodzi polszczyźnie? Dziś między innymi o tym, co znaczy, że ktoś jest prestiżowy?

Czy istnieją mody językowe?
Radio eM

W Poradni Językowej [21.11.2018] mówimy o skrótowcach. PKP zmieniło rozkład jazdy, czy może PKP zmieniły? PO wygrała wybory, czy PO wygrało? Dziś o tym jak odczytywać i odmieniać skrótowce.

PKP zmieniło rozkład jazdy, czy może PKP zmieniły?
Radio eM
Archiwalne odcinki znajdują się na kolejnych stronach.

W Poradni Językowej [20.11.0218] mówi o SMS-ach, esemesach a także o PESEL-ach. "Wysyłam SMS, literka po literce" śpiewała Ewa Bem, a my dziś spróbujemy wysłać esemesa. Ciekawe co na to nasza ekspertka dr bab. Katarzyna Wyrwas?

O SMS-ach, esemesach a także o PESEL-ach w dzisiejszej Radiowej Poradni Językowej
Radio eM

W Poradni Językowej [19.11.2018] zajmujemy się kolorami. Można być daltonistą, ale nie można popełniać błędów ortograficznych. Dziś rozmawiamy o kolorach. Fioletowo-niebieski, czy fioletowoniebieski? To zależy...

Można być daltonistą, ale nie można popełniać błędów ortograficznych.
Radio eM

 

W Poradni Językowej [15.11.2018] zajmujemy się perfumami. "Sklep z dobrymi perfumami. Kup perfum dla siebie lub na prezent". Jeśli nie widzicie błędu - koniecznie zobaczcie film!

"Sklep z dobrymi perfumami. Kup perfum dla siebie lub na prezent"
Radio eM

W Poradni Językowej [14.11.2018] zapraszamy na unboxing. Co znajdziemy w naszej paczce? Coś, co pozwoli zrozumieć archaizmy i wyrazy zapomniane: bakcyle, babki czy błędne ogniki.

 

Dziś zapraszamy na unboxing
Radio eM

 

W Poradni Językowej [13.11.2018] wyłowimy zdania z "Lalki" Bolesława Prusa i sprawdzimy, czy nadal są poprawnie napisane. Czy poprawne jest zdanie: Zasadnym jest o tym napisać?

Czy poprawne jest zdanie: Zasadnym jest o tym napisać?
Radio eM

W Poradni Językowej [08.11.0218] patriotyczna rozmowa o zmianie znaczenia słowa niepodległa. Czy nasza ekspertka, dr hab. Katarzyna Wyrwas jest niepodległa? O czym mówi przypinka w klapie marynarki?

Czy nasza ekspertka, dr hab. Katarzyna Wyrwas jest niepodległa?
Radio eM

W Poradni Językowej [07.11.2018] bronimy poprawnej polszczyzny! Broń w ręce kobiety? Owszem i to nie jedna broń, ale trzy bronie... Jeśli coś Wam tu nie brzmi, koniecznie zobaczcie film!

Broń w ręce kobiety?
Radio eM

W Poradni Językowej [06.11.2018] zastanawiamy się czy olej może być dedykowany? Czy spódnica i spodnie korespondują ze sobą? Dziś rozmawiamy o zapożyczeniach.

Czy olej może być dedykowany?
Radio eM

W Poradni Językowej [05.11.2018] słuchamy i nucimy  utwór Mate.O "On moim Panem". Na taki fragment zwrócił uwagę słuchacz Radia eM: "Chodząc, czy leżąc On światłem mym jest..." Co z tym zdaniem jest nie tak?

Dziś słuchamy i nucimy utwór Mate.O "On moim Panem"
Radio eM

 

W Poradni Językowej [31.10.18] zajęłyśmy się zniczami. Ile zniczy? A może ile zniczów? Skąd pochodzi słowo znicz, czym były dziady i na czym polega apel pamięci?

Ile zniczy? A może ile zniczów?
Radio eM

W Poradni Językowej [30.10.0218] mówimy o tym kim jest myśliwy dziś, a kim był w XVI wieku, czyli o tym jak słowa zmieniają swoje znaczenie.

Kim jest myśliwy dziś, a kim był w XVI wieku?
Radio eM

W Poradni Językowej [29.10.0218] rozmawiamy o youtuberach i wyzwaniach ortograficznych związanych z światem internetu.

Dziś o youtuberach!
Radio eM

W Poradni Językowej [25.10.0218] rozmawiamy o odmianie nazw miejscowości. Dlaczego pielgrzymujemy do Częstochowy - a nie do Częstochowej, a wypoczywamy w Limanowej a nie w Limanowie?

Porozmawiajmy o odmianie nazw miejscowości.
Radio eM

W Poradni Językowej [24.10.0218] mówimy o tym kiedy dopełniacz, kiedy biernik - czyli jakie przypadki trzeba dobrze znać, by prawidłowo zwracać się do Pani? Proszę Pani, proszę Panią o pomoc!

Proszę Pani, proszę Panią o pomoc!
Radio eM

 

W Poradni Językowej [23.10.0218] rozmawiamy o problemach ze skrótowcami. Idziemy na zakupy do IKEA, czy do Ikei? W programie pojawi się też Cepelia i PGNiG....

Idziemy na zakupy do IKEA, czy do Ikei?
Radio eM

W Poradni Językowej [22.10.0218] sięgamy po słowniki, które znajdziemy w... internecie! Psychologowie, czy psycholodzy? Która forma jest poprawna?

Psychologowie, czy psycholodzy? Która forma jest poprawna?
Radio eM

W Poradni Językowej [18.10.0218] ekologia występuje roli głównej. W naszych czasach zwraca się szczególną uwagę na ekologię, wiele jest wyrazów, które rozpoczynają się od eko-, np. ekoskóra, ekopaliwo, ekomyjnia, ekofarba, ekożywność. Jak należy je pisać – razem, osobo, z łącznikiem?

Dziś ekologia w roli głównej
Radio eM

W Poradni Językowej [17.10.2018] mówimy o ortografii, eponimach i o tym skąd się wzięło słowo prysznic? Czy kiedy piszemy judasz, romeo, amazonka i nestor małą literą robimy błąd?

Tym razem o ortografii, eponimach i o tym skąd się wzięło słowo prysznic?
Radio eM

W Poradni Językowej [15.10.2018] rozwiązujemy smaczne problemy z ortografią. Czy macie ochotę na ser długodojrzewający?

Czy macie ochotę na ser długodojrzewający?
Radio eM

 

W Poradni Językowej [10.10.2018] będziemy się mościć. Czy ma to coś wspólnego z budowaniem mostów?

Będziemy się mościć
Radio eM

W Poradni Językowej [09.10.2018] zajęłyśmy się problemami z winogronem, rodzynką i kluskiem. Czyli rozmawiamy o rodzaju żeńskim, męskim i nijakim niektórych potraw i owoców.

Problemy z winogronem, rodzynką i kluskiem
Radio eM

W Poradni Językowej [08.10.2018] zastanawiamy się czy można wyjść z domu w samej bieliźnie? O tym jak słowa zmieniają znaczenie. Bielizna, robotnik, pamiętliwy, podniebienie - czy wiecie co oznaczały kiedyś?

Czy można wyjść z domu w samej bieliźnie?
Radio eM

W Poradni Językowej [04.10.2018] schodzimy na psy - czyli z czym się kojarzą zwierzęta? Miłośników psów prosimy o wyrozumiałość - w tym programie o zlej reputacji psa utrwalonej w języku polskim.

Schodzimy na psy - czyli z czym się kojarzą zwierzęta?
Radio eM

 

 

W Poradni Językowej [03.10.2018] mówiłyśmy o nazwiskach. Czy wolno stosować spolszczenia nazwisk? Im lepiej znamy języki obce, tym rzadziej stosujemy spolszczenia. Jednak taka pisownia chyba nikogo nie zdziwi: William Szekspir Józef Stalin Włodzimierz Lenin Marcin Luter Piotr Czajkowski Jerzy Waszyngton.

Czy wolno stosować spolszczenia nazwisk?
Radio eM

W Poradni Językowej [02.10.2018] mówiłyśmy o problemach z jedną literą. Pszczółka Maja, ale Pszczółce Mai? Co się stało z "j"? Zasady pisowni polskiej mogą być powodem sporu. Posłuchajcie o językoznawcach walczących o jedną literę.

Pszczółka Maja, ale Pszczółce Mai? Co się stało z "j"?
Radio eM

W Poradni Językowej [01.10.2018] zajęłyśmy się słowem Internisaż. - Tego słowa nie znajdziecie Państwo w Słowniku Języka Polskiego.
Internisaż, wernisaż i finisaż - czytamy program Muzeum Bursztynu w Gdańsku.

Internisaż? - Tego słowa nie znajdziecie w Słowniku Języka Polskiego
Radio eM

W Poradni Językowej [26.09.2018] zastanawiałyśmy się nad końcówkami. Zdjęcia zrobione z drona czy z dronu? Obie wersje są dobre! Dron jest w polszczyźnie słowem dość nowym i ta wielość końcówek świadczy o tym, że ostateczny sposób odmiany jeszcze się nie ustalił.

Zdjęcia zrobione z drona czy z dronu?
Radio eM

W Poradni Językowej [25.09.2018] mówiłyśmy o wołaczu. Ania, podaj mi to! Paweł, idź tam! Czy nie lubimy deklinacji? Dlaczego zapominamy o wołaczu? I to nie tylko my. Brak odmiany spotykamy już w Bogurodzicy i w piosnkach Maryli Rodowicz.

Ania, podaj mi to! Paweł, idź tam!
Radio eM

W Radiowej Poradni Językowej [24.09.18] rozwiałyśmy wątpliwości. Czy dom może być przestrzenny? Coraz częściej spotykamy się z użyciem słowa przestrzenny w znaczeniu "duży". Dlaczego zapominamy, że wnętrza są przestronne, a przestrzenne są figury?

Czy dom może być przestrzenny?
Radio eM

W Radiowej Poradni Językowej [20.09.18] wyszłyśmy do Państwa z ręka na sercu, z sercem na dłoni? Czyli mamy na tapecie związki frazeologiczne.

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - związki frazeologiczne
Radio eM

W Radiowej Poradni Językowej [19.09.18] wyjaśniałyśmy skąd pochodzi nazwa Słowianin – czy od slave "niewolnik"?

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - Słowianin
Radio eM

W Poradni Językowej [18.09.2018] mówiłyśmy o homonimach. Czy rosół ma oka, czy oczy? Czy dzban ma ucha, czy uszy?

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - homonimy
Radio eM

W Poradni Językowej [13.09.2018] mówiłyśmy o odmianie różnych wyrazów i spolszczeniach. Cieszymy się na weekend? Jeśli tak, to może spróbujmy to wyrazić inaczej... 

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - spolszczenia i odmiana
Radio eM

 

 

W kolejnej Poradni Językowej [12.09.2018] nazywamy mieszkańców, np. Bielany - bielanianin.

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - nazywamy mieszkańców
Radio eM

W Radiowej Poradni Językowej [11.09.2018] mówiłyśmy o rodzajach, które określają płeć.

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - rodzaj męski czy żeński?
Radio eM

W Poradni Językowej [10.09.2018] zajęłyśmy się odmianą nazwisk. Problem dobrze znany, ale po wysłuchaniu naszych rad zostanie rozwiązany.

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - odmiana nazwisk
Radio eM

W kolejnej Poradni Językowej [6.09.2018] zajęłyśmy się skrótami.

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - skrót, czy skrótowiec?
Radio eM

W trzeciej Poradni Językowej [5.09.2018] mówiłyśmy o pisowni łącznej i rozdzielnej. Wyjaśniłyśmy, która forma i kiedy jest poprawna - niepalący czy nie palący.

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - niepalący, czy nie palący?
Radio eM

W drugiej Radiowej Poradni Językowej [4.09.18] rozwiałyśmy wątpliwości, która forma jest poprawna - półtora czy półtorej.

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - półtora, czy półtorej?
Radio eM

Na początek [03.09.18] zajęłyśmy się westchnieniem:

Krótko mówiąc - Radiowa Poradnia Językowa - westchnienia
Radio eM