Reforma systemu handlu emisjami została przyjęta stosunkiem głosów 413 do 167 (57 posłów wstrzymało się od głosu). Sektory już objęte systemem mają do 2030 roku obniżyć poziom emisji gazów cieplarnianych o 62 proc. w porównaniu z poziomem w roku 2005. Reforma zakłada też stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji w latach 2026-2034. Ponadto, powstanie odrębny system ETS II dla paliw, które wykorzystuje się w transporcie drogowym i do ogrzewania budynków. W ramach systemu Unia wprowadzi opłaty od emisji gazów cieplarnianych z tych sektorów w 2027 roku (lub w 2028 roku, jeżeli ceny energii będą wyjątkowo wysokie).

Parlament po raz pierwszy głosował także za włączeniem do ETS emisji gazów cieplarnianych z sektora żeglugi morskiej (500 głosów za, 131 przeciw, 11 posłów wstrzymało się od głosu). Europosłowie zgodzili się także na przegląd ETS w odniesieniu do lotnictwa (463 głosów za, 117 przeciw, 64 posłów wstrzymało się od głosu). Otwiera to drogę do zniesienia bezpłatnych uprawnień do emisji w tym sektorze do 2026 roku.

Kolejna regulacja przyjęta stosunkiem głosów 487 do 81 (75 posłów wstrzymało się od głosu) dotyczy przepisów o nowym unijnym mechanizmie dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM). "Ma on zachęcić państwa spoza Unii, by podwyższyły ambicje klimatyczne. Dzięki niemu będzie można też zapobiegać podważaniu unijnych i światowych działań klimatycznych, co ma miejsce, gdy produkcję przenosi się z Unii do krajów o mniej restrykcyjnych przepisach klimatycznych" - czytamy w komunikacie opublikowanym przez PE.

Nowy CBAM obejmie takie towary, jak żelazo, stal, cement, aluminium, nawozy, elektryczność i wodór. Importerzy wspomnianych towarów będą musieli zapłacić różnicę pomiędzy opłatą emisyjną w kraju produkcji a ceną uprawnień do emisji w unijnym ETS. CBAM będzie wprowadzany stopniowo w latach 2026-2034, w miarę jak będą wycofywane bezpłatne uprawnienia do emisji w ETS.

Parlament poparł także (521 głosów za, 75 przeciw i 43 wstrzymujących się) utworzenie w 2026 roku unijnego Społecznego Funduszu Klimatycznego. Ma on służyć "zapewnieniu sprawiedliwej i nastawionej na włączenie społeczne transformacji klimatycznej". Z funduszu będą korzystać gospodarstwa domowe w trudnej sytuacji, mikroprzedsiębiorstwa i użytkownicy transportu, których "szczególnie dotyka ubóstwo energetyczne i transportowe".

Teksty przepisów musi teraz zatwierdzić Rada UE, czyli państwa członkowskie.

"Szczególnie teraz, kiedy trwa kryzys wywołany wojną na Ukrainie, przyspieszanie transformacji energetycznej i używanie argumentów, że +szybciej znaczy lepiej+, jest błędem. Przede wszystkim jest drożej" - mówiła Beata Szydło.

Jak zauważyła, koszty transformacji będą ponosić właśnie Europejczycy. "Dlatego konieczne było stworzenie Społecznego Funduszu, który ma pomóc i wesprzeć przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe" - podkreśliła eurodeputowana. Jak stwierdziła była premier, zasady finansowania Funduszu budzą jednak wątpliwości, ponieważ ma on powstać przede wszystkim z nowych zasobów własnych Unii Europejskiej, a także z nowych zasobów własnych tworzonych na bazie ETS-u. "Co to oznacza? Że ci Europejczycy, którzy mają być beneficjentami tego Funduszu, będą się tak naprawdę na niego składali" - zaznaczyła.

Polska polityk podsumowała, że sama idea wspierania finansowego obywateli, kiedy już podjęto decyzję o przyspieszeniu transformacji, jest potrzebna, natomiast na pewno nie na takich zasadach jak zostało to zaproponowane w omawianym dokumencie.

PAP DODANE 18.04.2023

Ambasador Polski przy UE: oczekujemy systemowych działań KE w sprawie ukraińskiego zboża

Wsparcie Ukrainy jest priorytetem, jednak nie będziemy w stanie skutecznie pomagać Ukrainie, jeśli doprowadzimy do bankructwa milionów europejskich, indywidualnych rolników. Oczekujemy systemowych działań Komisji Europejskiej w sprawie ukraińskiego zboża - powiedział PAP Stały Przedstawiciel Polski przy UE Andrzej Sadoś.